BEN VOLLERS - BEELDEND KUNSTENAAR
WELKOM
Ben Vollers is een Amsterdamse kunstenaar die sinds 1988 abstract schildert, zowel op doek als op papier.
In zijn werk speelt de klassieke oudheid een belangrijke rol, evenals de gehele Europese geschiedenis; zijn titels verwijzen er vaak naar. Hij ziet zijn werk als 'visuele sporen van een verleden' dat in zijn eigen hoofd leeft. Schilderen doet Ben Vollers in stevige kwastbewegingen die duidelijke kleurvlakken doen ontstaan.
Het tekenen is met dunne lijnen over en tussen de vlakken aanwezig, als het noodzakelijke tegenspel. Ben Vollers schildert spontaan en zonder beeld vooraf; het werk ontstaat ter plekke, al associërend. Zijn lichamelijke beweging uit zich met name in de graffity-achtige lijnen die zich terloops door het werk heen bewegen; zij vormen meestal de eerste aanzet tot het schilderen of ze zijn de uiteindelijke 'finishing touch'.
Er is een duidelijke Hollandse inslag in de schilderkunst van Ben Vollers, een atmosferische geladenheid die niet los staat van de Hollandse luchten en het water in de stad. Deze atmosfeer verzacht de grote robuuste kleurvelden en geeft gelaagdheid binnen het schilderij.
BEN VOLLERS
Over het werk van Ben Vollers
'Als ik dit zie, dan hoef ik niet meer op vakantie,' zei ooit iemand over een schilderij van Ben Vollers. En ze had gelijk, dit zijn schilderijen om doorheen te dwalen, er gebeurt van alles. Botsende patronen, lijnen, vlakken – via trappetjes, cirkels, tastende lijnen, gekleurde ruimtes zwerf ik de diepte in, als door een oude stad. Ik kom langs afbladderende muren, gesloten luiken van gebarsten hout, een donker raam, ineens een flard blauwe lucht met in de verte wolken, oeroud pleisterwerk, her en der vreemde, verloren voorwerpen, door de tijd verzameld als stille getuigen van een onbegrepen vergankelijkheid. Laag over laag verdiepen en vervagen de kleuren (aards, blauw en rood, diep rood, zwart) – dan weer verstilde, dromerige vlakken, dan een breukvlak, donker,… Een ijle lijn, de herinnering aan een patroon, even klinkt een lichtvoetig ritme op (als uit een toegangspoort tot een donker, stenen trappenhuis waar net daarvoor een haastig meisje in verdween), voorzichtig, teder, raadselachtig, bijeengehouden door het hele vlak, de lijst, de grens met de rest van de wereld – een grens die niet zo scherp is.
Marco Kunst, september 2002
En in zijn eigen woorden....
Als schilder ben ik autodidakt. Na een aantal jaren heb ik lessen gevolgd aan een 3-jarige zaterdagakademie in Utrecht (‘De Vrije Akademie’}. Na een jaar heb ik mijn eindpresentatie kunnen maken. Hier heb ik ook ruimtelijk leren werken. Dit vertaalt zich momenteel in mijn keramieke torens.
Ik schilder ‘abstract-expressionistisch’, of ook wel gezegd ‘lyrisch abstract’, en werk intuitief en spontaan. Met olieverf op doek, en acryl op papier, en soms met acryl op doek (ongeprepareerd of synthetisch).
Ook ben ik historicus, en probeer in mijn werk het verleden te verbeelden, of liever gezegd de sporen van het verleden, dat wat over blijft. Daarbij probeer ik een gevoel of een sfeer op te roepen die mijn gevoel voor het verleden weergeeft. Bij dit alles put ik ook uit mijn diverse reizen naar Griekenland, Italie en Frankrijk.
Met dit alles poog ik een wereld te schetsen die bevolkt is met figuren uit de Griekse mythologie en zijn rituelen, of een wereld uit de oertijd der papoeas en koppensnellers, of louter al of niet vergane stedelijke werelden.
INTERVIEW 1
Interview met Ben Vollers over zijn werk door Hilly van Eerten.
1. Waar ben jij mee bezig in je werk? Wat zijn je uitgangspunten? Wat voor achtergrond heb jij en heeft dat ook invloed op je werk?
Ik heb moderne geschiedenis gestudeerd met als bijvak kunstgeschiedenis en daarvoor gymnasium, waar ik heel uitgebreid geschiedenis van de klassieke oudheid heb gehad.
Belangrijke wortels in mijn werk zijn de sporen van het verleden, de jazzmuziek en de architectuur.
Mijn directe inspiratie is de oudheid en mijn kennis hierover vloeit voort uit mijn reizen naar Griekenland met name Athene, de Peloponnesus en naar Italie zoals de stad Rome, Florence, Toscane en Venetie.
Mijn werk is abstract en bestaat uit werken op papier, acryl- en olieverfschilderijen en kenmerkt zich vaak door tijdloze en universele stemmingen. Mijn werkwijze is intuitief.
2.Kun je iets uitvoeriger hierover zijn?
Een belangrijk thema in mijn werk is bijvoorbeeld de mythe van de Oresteia (met haar klassieke moedermoord) die zich afspeelt bij Mycene op de Peloponnesus en de verwijzing van deze karakters naar de archetypes van Jung. Mijn werk is vaak mythisch met soms iets bloederigs. Hierbij worden associaties opgewekt met bloedbaden zoals bijvoorbeeld het koppensnellen bij de Papoea’s in Nieuw-Guinea en de Dayaks in Indonesië. Het verwijst vooral naar de offers in de oudheid zoals dat van Iphigineia aan de vooravond van de Trojaanse oorlog.
Ook is er in mijn werk soms sprake van een muzikale invloed, van jazzmuziek die ik op heb staan, soms direct, in die zin dat ik mijn penseelstreken op de maat van de muziek laat gaan. Hier wordt dus direct de 'gesture' (het schilderen als gebaar) door de muziek bepaald. Vaak bepaalt de muziek enkel mijn stemming van waaruit ik werk.
Als derde karaktertrek van mijn werk zou ik de architectonische vormen en opbouw met diepte willen noemen die ik vaak hanteer.
Sommige werken van mij hebben een compositie met een leeg middelpunt. Vaak is hierbij de lucht het centrale punt. Ook zijn deze schilderijen nogal sferisch. Ik ben zo gaan werken toen ik begreep dat je vormen in een schilderij voor een groot deel weg kunt laten en/of naar de rand kunt brengen.
3. Is er een link te leggen tussen de vergankelijkheid van de menselijke culturen en je studie geschiedenis?
Met mijn studie moderne geschiedenis niet in eerste instantie, maar wel met mijn bijvak kunstgeschiedenis en mijn kennis van de klassieke oudheid. De sporen van het verleden hebben met geschiedenis te maken.
4.Wil je iets vertellen over het fenomeen deja-vu?
Een geheel andere lijn in mijn werk is mijn ervaring van het 'deja-vu' (het al eens gezien/ meegemaakt hebben).
Het begrip deja-vu in mijn werk richt zich onder anderen op tweedehands gebruiksvoorwerpen op het Waterlooplein, zoals scheermessen, stofzuigers etc. In sommigen van mijn werken schilder ik dit als abstracte verzamelingen. Maar ook de oude verlaten fabrieksterreinen met hun verweerde buitenkanten van leegstaande gebouwen, die elk voor zich hun eigen geschiedenis uitdragen, roepen daarmee deze ervaring op.
5.Wat bedoel je met overschilderingen?
Het laatste jaar heb ik een aantal oude schilderijen van zo’n 10 jaar geleden overgeschilderd, dat wil zeggen, dat ik ze verder uitwerk, er lagen overheen schilder, waarbij de vroegere opbouw of kleuren soms weer naar voren komen en worden gebruikt. Bij deze werken spelen druipende vertikale lijnen en aangebrachte en deels weer overgeschilderde tekens een grote rol. Hierbij vormen de Romeinse graffiti in zekere zin een inspiratiebron. En deze tekens zijn ook sporen van het verleden.
Sinds kort maak ik ook objecten van keramiek - mijn zogenaamde adeltorens, die ik beschilder met kleurstof en glazuur.Ook hier staan graffiti op en tekens zoals een laddertje of een wiel. Dit type toren komt veel voor in enkele Italiaanse steden in Toscane en in een Griekse landstreek op de Peloponnesos (de Mani). Een aantal jaren geleden ontstonden deze torens in mijn schilderijen uit stedelijke perspektieven (Manhattans) waar ik toen mee experimenteerde.
Eerst wilde ik keramiek maken om mijn schilderen verder te onplooien. Maar het is nu meer een autonoom onderdeel van mijn werk aan het worden. Ook heb ik een boek van keramiek gemaakt - opengeslagen en ook voorzien van graffiti en kleur. Dit heeft misschien ook wat te maken met mijn hele serie kleine kleurschetsboekjes met acryl en oostindische inkt waar ik al een tijd mee bezig ben. Ook vind ik het gewoon prettig naast mijn schilderen hiermee bezig te zijn.
INTERVIEW 2
Interview Carolien Frijns met Ben Vollers.
1. Waarom voelt u zich verwant met het abstract expressionisme?
Ik voel me nauw verwant aan de schilders van 'De New York School' van de jaren vijftig. Dit is een betere term dan Abstract Expressionisme. Van vele van hen ken ik het werk en hun ontwikkeling, en het spreekt mij erg aan.
2. Wat spreekt u vooral aan binnen het abstract expressionisme?
Vooral de vrijheid en spontaniteit, maar ook het automatisme (automatisch schrift) en de 'gesture'.
3. Hoe bent u in deze stroming terechtgekomen?
In het Stedelijk Museum Amsterdam, en in 'Openbaar Kunstbezit' (het latere Kunstschrift) kwam ik met hun werk in aanraking. En toen ik veel later geschiedenis studeerde en kunstgeschiedenis als bijvak deed. Als je dan later abstract gaat schilderen, moet je stil gaan staan bij het wat, hoe, en waarom, en kwam ik bij hun werk terecht.
4. Welke kenmerken van de stroming ziet u terug in uw eigen werk?
Spontaniteit, automatisme, refereren aan mythen, erotiek, en het werk van andere schilders.
Ook het scheppen van een harmonie of een evenwicht.
5. Wat is, volgens u, de essentie van het abstract expressionisme?
Spontaniteit, vrijheid, ook om een werk te vernietigen, of om een andere keuze te maken dan het voordehandliggende. Ook het automatisme, en de 'gesture', het scheppen van 'het sublieme'.
Schilderen als essentie van je bestaan.
6. Wat zoekt u vooral in uw werk (ruimtelijkheid etc.)?
Ook ruimtelijkheid, diepte en architectonische vormen. Maar ook: hoe kun je je uitdrukken, je emoties of je wezen. Het creeren van je eigen wereld, hoe vaag die ook is. En het scheppen van iets dat helemaal nieuw is, nog niet bestond.
7. Het lijkt me erg moeilijk als kunstenaar je tot een stroming te beperken. Hoe werkt dit in de praktijk? Is het zo dat je je aan de 'voorschriften' van een bepaalde stroming houdt of is er ook ruimte voor persoonlijke inbreng?
Ik beperk me niet tot een stroming, hooguit tot het 'abstracte', maar in de manier van werken sta ik inderdaad zeer dicht bij 'De New York School'. Er zijn voor mij hierbij geen voorschriften.
8. De ideeen voor iets nieuws onstaan uiteraard in je hoofd en meestal zie je dan al voor je hoe het zou moeten worden. Sommige kunstenaars beginnen gewoon zonder dat ze weten waar het naar toe leidt. Hoe gaat u te werk bij het maken van een nieuw stuk? Erg expressief (zoals het smijtwerk van Pollock), met behulp van schetsen of juist anders?
Ik begin gewoon, een paar gekleurde lijnen, een kleurvlak, een ander vlak of kleur. Dan ga je kijken of het bevalt, soms dagen.
9. Op welke onderwerpen in uw werken legt u de nadruk (welke komen vaak voor)? Is dit met een speciale reden (bijvoorbeeld om iets te benadrukken wat in de huidige maatschappij 'misgaat')?
Onderwerpen??
10. Welke rollen spelen kleurgebruik, vormen en lijnen in uw werken?
Opbouw van het schilderij, en als expressiemiddel.
11. Het is soms als kijker best moeilijk om te achterhalen waarom het in een schilderij of beeld gaat. Vooral bij abstracte schilderijen/beelden kun je zonder voorkennis weinig 'zien'. Probeert u een bepaalde spirituele boodschap mee te geven of is het aan de kijker zelf hierbij een (persoonlijke) voorstelling te maken?
Je hoeft er niets in te zien, enkel de harmonie of het evenwicht, of het stuk zelf van de schilder, maar a.u.b. geen boodschap.
12. Sommige mensen vinden kunst onbelangrijk en willen zich niet erin verdiepen, omdat ze bijvoorbeeld niet verder willen kijken dan hun eigen wereld. Ik denk echter dat kunst een spiegel is van onze ziel en wat ons bezighoudt. Wat kan kunst bijdragen aan de maatschappij volgens u?
Misschien kan het de mens leren naar het andere/ de ander te kijken, te begrijpen of te accepteren.
13. Heeft een bepaalde kunstenaar u aangezet tot het maken van kunst en dient deze als uw voorbeeld?
Nee. Niemand...
CURRICULUM VITAE
geb. Amsterdam 14 mei 1947.
1988 Doctoraal geschiedenis aan de UvA, met als bijvak kunstgeschiedenis.
1993 De Nieuwe Akademie te Utrecht.
Exposities:
2009
Asser Instituut, Den Haag
Duo-expositie Dialogue picturale, (met Fons Heijnsbroek} als Benfo, Avallon
Groepsexpositie Double abstract, Orangerie Amstelpark, Amsterdam
Groepsexpositie Kleur in het Glazen Huis, De Onafhankelijken op locatie, Amstelpark, Amsterdam
Groepsexpositie Amsterdammers op Zaansch Bord, De Onafhankelijken in de papiermolen De Schoolmeester, Westzaan
Groepsexpositie Vier schilders,vier visies, Orangerie Amstelpark, Amsterdam
Groepsexpositie Galerie Plein 7, Amsterdam
Groepsexpositie Open Ateliers Nieuwmarkt, Amsterdam
Groepsexpositie De Onafhankelijken,Loods 6, Amsterdam
Cafe Eylders, Amsterdam
Groepsexpositie Galerie Plein 7, De Onafhankelijken op locatie in pocketformaat, Amsterdam
2008
Groepsexpositie De Onafhankelijken, Oudekerk a/d Amstel
Groepsexpositie Orangerie, Amsterdam
Groepsexpositie Het Glazen Huis, Amsterdam
Duo-expositie Lekart, Culemborg
Groepsexpositie De Onafhankelijken op zakformaat, Amsterdam
2007
Groepsexpositie Galerie Fort a/d Drecht, Uithoorn
Groepsexpositie Galerie Oost 99, Hoorn
Groepsexpositie Het Glazen Huis, Amstelpark, Art-abstract, Amsterdam
Groepsexpositie De Onafhankelijken, Alcatel,Rijswijk
Groepsexpositie Het Glazen Huis, Amstelpark, Onafhankelijken o/l Amsterdam
Groepsexpositie Open Ateliers Nieuwmarkt, Amsterdam
2006
Groepsexpositie Galerie Oost 99, Hoorn
Groepsexpositie De Onafhankelijken, Monnickendam
Groepsexpositie Art-Abstract, De Chielerie,Amsterdam
Groepsexpositie Galerie Kadekunst, Amsterdam
Groepsexpositie Art-Abstract De Orangerie Amstelpark, Amsterdam
Groepsexpositie S.A.K.- De Heidenen, Amsterdam
2005
Groepsexpositie Het Weefhuis, Zaandijk
Groepsexpositie Open Ateliers Nieuwmarkt
Groepsexpositie S.A.K.& Noord-Zuidlijn- Graafwerk,Amsterdam
Soloexpositie Denys Garnier, Avallon
Groepsexpositie De Onafhankelijken, Monnickendam
Groepsexpositie Art-Abstract, Wester-Amstel, Ouderkerk a/d Amstel
Groepsexpositie Galerie Kadekunst, Amsterdam
Duoexpositie OAMI, Europees Patentbureau, Alicante
2004
Groepsexpositie De Onafhankelijken, Monnickendam
Groepsexpositie Open Ateliers Nieuwmarkt
Groepsexpositie Galerie Oost 99, Hoorn
2003
Groepsexpositie De Onafhankelijken/Sint Lukas Amsterdam
Groepsexpositie De Onafhankelijken, Monnickendam
Groepsexpositie Art-Abstract, Amsterdam
2002
Sociaal Fonds Bouwnijverheid
Groepsexpositie Open Ateliers Nieuwmarkt
2001
Groepsexpositie Het Glazen Huis, Amsterdam
Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis, Amsterdam
Groepsexpositie Vermeulen Art Gallery, Loosdrecht
2000
Groepsexpositie Galerie 'le Gué', Den Haag
Café Eijlders, Amsterdam
Groepsexpositie Open Ateliers Nieuwmarkt
1999
Groepsexpositie Open Ateliers Nieuwmarkt
1998
Groepsexpositie Open Ateliers Nieuwmarkt
Galerie Eugenie, Parijs
1997
Galerie Kadijkveste, Amsterdam
Groepsexpositie Galerie Vlasblom, Arnhem
Groepsexpositie Het Glazen Huis, Amsterdam
Groepsexpositie Open Ateliers Nieuwmarkt
1996
Galleria Propitia, Leiden
Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis, Amsterdam
Groepsexpositie Galerie Kadijkveste, Amsterdam
Groepsexpositie Open Ateliers Nieuwmarkt
1995
Groepsexpositie Galerie Vlasblom, Arnhem
Galerie Guido de Spa
Stadsgehoorzaal, Kampen
Groepsexpositie Open Ateliers Nieuwmarkt
1994
Galerie Vlasblom, Arnhem
Groepsexpositie Galleria Propitia, Leiden
Groepsexpositie 'Tellers & Noemers', Oosterkerk, Amsterdam
Groepsexpositie 'Contemporains Icaunais, Avallon, Sens, Tonnerre, Frankrijk
Atelier Jean-Yves Chevilly, Avallon, Frankrijk
1992/'93
Habitat, Amsterdam
Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis, Amsterdam
1989/'90
Groepsexpositie Open Ateliers Nieuwmarkt
Galerie Time is Art te Leiden
Werk op internet:
Ben Vollers op extosite – www.benvollers60.exto.nl
Art-abstract – www.art-abstract.com/benvollers
De Onafhankelijken – www.kunstenaarsverenigingdeonafhankelijken.nl
Art Olive – www.artolive.nl/
De Kunsten - www.dekunsten.net/ : uit het kunstarchief
Werk in bezit van particulieren:
Daarnaast is er werk aangekocht door een apotheek, een huisartsenpraktijk, en het Sociaal Fonds Bouwnijverheid.
Werk in bezit van museum:
Tevens is een werk, gemaakt samen met Fons Heijnsbroek, een ‘Benfo’, in bezit van het gemeentemuseum van Avallon, Frankrijk.
CONTACT
BEN VOLLERS
Zanddwarsstraat 24B
1011 HP Amsterdam
tel. 020-6272915
e-mail: benvollers@upcmail.nl
web: http://www.benvollers.com/